Τι είναι οι Ε.Ο.Ζ. και πώς λειτουργούν; Ε.Ο.Ζ. (Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες) φαίνεται πως θέλουν να δημιουργήσουν στην Ελλάδα οι «δάνειες» δυνάμεις, οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι Ευρωπαίοι μεγαλοβιομήχανοι. Οι Ε.Ο.Ζ. ουσιαστικά είναι περιοχές ενός κράτους, οι οποίες λειτουργούν με ιδιότυπο καθεστώς και στην ουσία «απελευθερώνονται» από τα ελεγκτικά όργανα αυτού του κράτους και μεταβάλλονται σε περιοχές «ειδικού καθεστώτος» σε ευρεία και όχι σε στενή κλίμακα. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στο Σύνταγμα του 1911, φοβούμενος τάσεις διαφοροποίησης περιοχών της χώρας, είχε προβλέψει με τα κατάλληλα άρθρα να αποκλειστεί κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Αυτά τα άρθρα, δεν τα έλαβαν υπόψη οι σύγχρονοι συνταγματολόγοι.
Ελεύθερες οικονομικά περιοχές έχουν κυρίως οι ασιατικές χώρες. Πρόκειται για περιοχές όπου λειτουργούν οικονομικά, με διαφορετικά επιχειρηματικά κριτήρια από τις άλλες περιοχές της χώρας. Διαμορφώνεται ένα ελκυστικό πλαίσιο προσέλκυσης επενδύσεων, το οποίο περιλαμβάνει «ειδικές οικονομικές ζώνες με ξεχωριστό νομικό, διοικητικό και εργασιακό καθεστώς, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επενδυτές» (Ελευθεροτυπία 25.10.11).
Τη συζήτηση για την ανάπτυξη τέτοιων ζωνών άνοιξε το καλοκαίρι ο Γερμανός υφυπουργός Οικονομίας κ. Στέφαν Κάπφερερ, ο οποίος υποστήριξε πως «οι γερμανικές επιχειρήσεις δεν χρειάζονται εγγυήσεις για να επενδύσουν στην Ελλάδα, αρκεί να δημιουργηθούν Ε.Ο.Ζ.».
Την «αναγκαιότητα» των ΕΟΖ έθιξε έμμεσα και η πρώτη τριμηνιαία έκθεση του Χορστ Ραϊχενμπάχ, ο οποίος προ ημερών διαμήνυσε ότι για να επιστρέψει η Ελλάδα σε αναπτυξιακή τροχιά απαιτείται να προωθηθεί άμεσα το πρόγραμμα Helios, και 5 έργα εκμετάλλευσης αυτοκινητοδρόμων. Το γεγονός ότι οι αλλαγές που φέρνει η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου (σε συνέχεια του πρώτου Μνημονίου και των αποφάσεων του Ιουλίου) στην Ελλάδα, την καθιστούν ένα ιδιότυπο υβριδικό μοντέλο χώρας υπό ιδιόμορφη αποικιοκρατία, αποδεικνύεται καθημερινά στην πράξη.
Ο… «Αγών» της Γερμανίδας καγκελάριου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της αστικής τάξης της χώρας της, χρησιμοποιώντας την εθελόδουλη κυβέρνηση του ΓΑΠ (έως τώρα) και τον εντολοδόχο θίασο (βλέπε κυβέρνηση Παπαδήμου) τώρα και εωσότου ολοκληρώσει το… καταστροφικό της έργο, φαίνεται να περνά μέσα από το ΕΣΠΑ και το νέο καθεστώς των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ). Κι εδώ αξίζει να αναρωτηθεί κανείς: Μα είναι δυνατόν να ενδιαφέρονται τόσο πολύ για το καλό της Ελλάδας και των Ελλήνων εργαζομένων οι Γερμανοί βιομήχανοι; Μάλλον όχι, αφού οι Ε.Ο.Ζ. ουσιαστικά αποτελούν μηδενικό κέρδος για το κράτος μέσα στο οποίο δημιουργούνται.
Για το συγκεκριμένο θέμα των Ε.Ο.Ζ. ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει δείξει η Γερμανία και γερμανοί μεγαλοβιομήχανοι. Παράλληλα, έχει ήδη… πέσει η ιδέα οι «φίλοι» μας Γερμανοί «επενδυτές» να αξιοποιήσουν τα προγράμματα του ΕΣΠΑ για τις επενδύσεις τους. Μια λοιπόν και το ελληνικό κεφάλαιο δεν βάζει χρήματα για να εκμεταλλευτεί αγρίως τις επενδυτικές ευκαιρίες, αναλαμβάνουν οι ξένοι μεγαλοκαρχαρίες να τεμαχίσουν την Ελλάδα σε ΕΟΖ, αξιοποιώντας μάλιστα κοινοτικό χρήμα. Ε, να μην βγάλουν και λεφτά από την τσέπη τους! Και ο ίδιος ο Ραϊχενμπάχ στις… προγραμματικές του δηλώσεις, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο γεγονός, επισημαίνοντας πως τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ θα πρέπει να αξιοποιηθούν για στήριξη των «πραγματικών» δικαιούχων. Η σύνδεση, δε, με την πολυπόθητη τοπική ανάπτυξη μόνο όνειρο θερινής νυκτός φαντάζει, καθώς οι όποιες θέσεις εργασίας δημιουργηθούν στις ζώνες αυτές, θα είναι κακοπληρωμένες και κυριολεκτικά με όρους δουλοπαροικίας.
Στο θέμα των Ε. Ο. Ζ. αναφέρθηκε και ο Όλι. Ρεν -ευρωπαίος επίτροπος- απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή:
«Στο πλαίσιο της καθιέρωσης ΕΟΖ, η κυβέρνηση μπορεί να προβλέψει απαλλαγές από τους εισαγωγικούς και τους εξαγωγικούς δασμούς, να απλοποιήσει τους τελωνειακούς και διοικητικούς ελέγχους και τις διαδικασίες, να ακολουθήσει φιλελεύθερη συναλλαγματική πολιτική και να παρέχει φορολογικά κίνητρα. Αυτά είναι τα κίνητρα που προσφέρει μια κυβέρνηση για την προσέλκυση νέων επενδυτών. Στη συνέχεια είναι δυνατό να δημιουργηθούν διάφορα είδη ειδικών οικονομικών ζωνών, π.χ. ζώνες ελεύθερου εμπορίου, ζώνες μεταποίησης προς εξαγωγή, βιομηχανικές ζώνες, ελεύθεροι λιμένες, κ.λπ..»
(Το Βήμα - 31/10/11)
Πρακτικά πως λειτουργούν οι Ε. Ο. Ζ. που περιγράφει παραπάνω ο Ρέν; Τα πράγματα είναι συγκεκριμένα. Οι επιχειρήσεις που λειτουργούν εντός των ΕΟΖ χρησιμοποιούν εισαγόμενες πρώτες ύλες χωρίς δασμούς. Αξιοποιούν τη φορολογική ασυλία και δεν πληρώνουν σχεδόν καθόλου φόρους. Αυτά σε συνδυασμό με τη χαμηλή διασύνδεσή τους με την εγχώρια οικονομία, δείχνει ότι το όφελος για την οικονομία της φιλοξενούσας χώρας είναι μηδαμινό. Παράλληλα, με πρόσχημα την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών και στο όνομα της δήθεν «καταπολέμησης της γραφειοκρατίας» καταλύεται η όποια έννοια προστασίας του περιβάλλοντος, των αρχαιολογικών χώρων, κλπ. (κυριαρχεί σε απόλυτο βαθμό η λογική του fast track).
Όσο για τις θέσεις εργασίας, το όποιο όφελος είναι αμελητέο μπροστά στην άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων. Σύμφωνα με μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, οι εργαζόμενοι αυτών των ζωνών δουλεύουν 10 - 12 ώρες καθημερινά, ενώ σε κάποιες περιόδους ακόμη και 16 ώρες συνεχώς. Πολλά εργοστάσια χρησιμοποιούν σύστημα ημερήσιων, ή εβδομαδιαίων πλάνων παραγωγής. Πράγμα που σημαίνει ότι για να πάρει ο εργάτης το μεροκάματό του πρέπει να πετύχει το πλάνο παραγωγής. Έτσι, σε κάποιες περιπτώσεις οι εργάτες είναι υποχρεωμένοι να δουλεύουν πέραν της «κανονικής» βάρδιας. Σε άλλη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφέρεται ότι στις Ε. Ο. Ζ. της Κίνας το μέσο ωράριο εργασίας κυμαίνεται από 54 έως 77 ώρες τη βδομάδα.
Αυτό είναι -σε συντομία- το καθεστώς υπό το οποίο λειτουργούν οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες που επιδιώκουν να στήσουν και στη χώρα μας οι κυρίαρχοι κύκλοι του κεφαλαίου. Γίνεται προσπάθεια να μεταφερθεί και στην Ελλάδα ένα πρότυπο «ανάπτυξης» που έχει ήδη εφαρμοστεί σε χώρες όπως η Κίνα, Αγκόλα, Μπαγκλαντές, Βραζιλία, Ινδία, Ιράν, Ιορδανία, Καζακστάν, Ομάν, Πακιστάν, Φιλιππίνες, Πολωνία, Νότια Κορέα, Ρωσία, Ουκρανία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Καμπότζη, Περού κ.α. Φαίνεται ότι μαζί με όλα τα άλλα μέτρα που εφαρμόζουν η θα εφαρμόσουν στο άμεσο μέλλον οι κυβερνήσεις του μνημονίου είναι η «κινεζοποίηση» του επιπέδου ζωής του έλληνα εργαζόμενου χρησιμοποιώντας σαν εργαλείο τις Ε. Ο. Ζ. και πρόθυμους φορείς αυτών των μέτρων και αντιλήψεων πολιτικά πρόσωπα.
Αν σκεφτούμε, μάλιστα, και τις πιθανότητες περαιτέρω εμπλοκής των πολιτικών προσώπων στον τρόπο επιλογής και προώθησης εργατικού δυναμικού των «εισαγόμενων» βιομηχανιών, τότε πολύ εύκολα θα αρχίσουμε να σκιαγραφούμε μία νέα μέθοδο πελατειακής σχέσης των πολιτικών με τους απελπισμένους πολίτες που θα ψάχνουν εναγωνίως για εργασία. Κατά τα άλλα, οι πολιτικοί μας έχουν βάλει μυαλό και επιδιώκουν την δημιουργία μίας Ελλάδας χωρίς δεσμούς με το κάκιστο παρελθόν (των πολιτικών) που έφθασαν την χώρα στο να μεταβάλλεται σε ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης και την μετατροπή των Ελλήνων πολιτών σε εργάτες χαμηλότατου κόστους προς όφελος του κέρδους των «επενδυτών».
Ένα τέτοιο πλαίσιο πρέπει να περιλαμβάνει ειδικές οικονομικές ζώνες με ξεχωριστό νομικό, διοικητικό και εργασιακό καθεστώς, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επενδυτές...».΄(Ελευθεροτυπία 25/10/11).
Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται επίσης:
«Στο ελληνικό μοντέλο διαχείρισης τέτοιων ζωνών κατά τους Γερμανούς αξιοποιούνται τα ευρωπαϊκά κονδύλια του ΕΣΠΑ κάτω από την «άριστη συνεργασία» των υπουργείων Οικονομίας Ανάπτυξης Γερμανίας - Ελλάδας, με τρεις κινήσεις:
* Πρώτον: Η Γερμανία βάζει όρους και ζητεί προϋποθέσεις και ευνοϊκές συνθήκες για να επενδύσει στην υπερχρεωμένη Ελλάδα.
* Δεύτερον: Η Γερμανία προτείνει Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ) και συνδέει την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ αποκλειστικά με τις ζώνες αυτές.
* Τρίτον: Η Γερμανία απαιτεί να επενδυθεί το ΕΣΠΑ με δικούς της όρους (ευνοϊκούς για τη γερμανική οικονομία), αποκλειστικά στις υπό γερμανική διαχείριση ΕΟΖ και η Ελλάδα... υπακούει.»
Αρχή με δύο περιφέρειες «μοντέλα»
Τα σχέδια του γερμανικού κεφαλαίου και των τροϊκανών κυβερνήσεων, φαίνεται να συμμερίζονται και αρκετοί εκφραστές του κεφαλαίου εν Ελλάδι. Χαρακτηριστική η περίπτωση της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του περιφερειάρχη της Πέτρου Τατούλη, ο οποίος έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ του «αναπτυξιακού μοντέλου» των ΕΟΖ, δηλώνοντας μάλιστα σε πρόσφατη συνάντησή του με εκπροσώπους της Γενικής Τράπεζας πως «μετά την αυτόνομη παρέμβασή μου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν η χώρα καταρρεύσει, η Περιφέρεια Πελοποννήσου θα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα ρευστότητας»!
Όπως καταγγέλλει σε ανακοίνωσή της η παράταξη Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου, ο περιφερειάρχης Τατούλης εδώ και μήνες κάνει δημοσίως λόγο για το «αναπτυξιακό μοντέλο» των ΕΟΖ και πώς η περιφέρεια θα μπορούσε, αξιοποιώντας τις εκτάσεις της, να λειτουργήσει ως τέτοια. Το γεγονός ότι οι πρώτες προτάσεις για δημιουργία τεράστιων φωτοβολταϊκών πάρκων προέρχονται από τη συγκεκριμένη περιφέρεια, είναι άραγε τυχαίο;
Αντίστοιχο μοντέλο φαίνεται να επεξεργάζονται οι αυτόκλητοι «σωτήρες» της χώρας και για τη Θράκη, όπου οι παραγωγικοί φορείς, δηλαδή οι πρόεδροι των Επιμελητηρίων καθώς και οι επιχειρηματίες εργοστασίων της περιοχής όπως οι Μύλοι Θράκης, Εβροφάρμα, Pharmathen τάσσονται υπέρ της δημιουργίας μιας αντίστοιχης ζώνης. Βέβαια, κατά δήλωση της προέδρου του Χρηματοοικονομικού Φόρουμ Θράκης, οι φορείς είναι υπέρ «χωρίς αυτό να καταστρατηγεί τα δικαιώματα των εργαζομένων». Το τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό σε μια περιφέρεια που η ανεργία χτυπάει διψήφια ποσοστά και τα μεροκάματα είναι ήδη στα ίδια επίπεδα με τη Βουλγαρία, πραγματικά αποτελεί ζητούμενο… Ας σημειωθεί πως τέτοια είναι η σπουδή των τοπικών φορέων να απολαύσουν τα οφέλη των ΕΟΖ, που στην εν λόγω περιφέρεια έχει ήδη συνταχθεί και σχετική νομοτεχνική μελέτη από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Φόρουμ, που όλως τυχαίως είναι… Γερμανός.
Βέβαια, η παράμετρος «Τουρκία» και «τουρκικές επενδύσεις», ίσως θα πρέπει να γίνει αντικείμενο ιδιαίτερης έρευνας από αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, αφού –σύμφωνα με την ιστορία αλλά και τις εξελίξεις- υπάρχει σοβαρότατο ενδεχόμενο μεταβολής της Αν. Μακεδονίας και Θράκης σε μία τουρκική οικονομική ζώνη και –άρα- πολύ κοντά στα πλαίσια μίας άτυπης ανεξαρτησίας από την υπόλοιπη Ελλάδα ή συγκυριαρχίας Ελλάδας και Τουρκίας στην συγκεκριμένη Ελληνική ακριτική περιοχή.
